Yatirim Degerlendirme Yontemleri

Yatirim, milli ekonomi acisindan uretim mallarina (tesis, techizat, stok) belirli bir donem suresince yapilan net ilavelerdir. Ekonominin uretim gucunu artirmaya yonelik yatirimlara Reel Yatirimlar, ekonominin uretim gucunu artirmayan yatirimlara ise Mali Yatirimlar (Bono, Tahvil, Hisse Senedi,vb.) denir.

Yatirim Degerlendirme Yontemler genel olarak:

– Ticari Karlilik Analizi

– Duyarlilik Analizi

– Milli Karlilik Analizi

Ticari Karlilik Analizi : A. Basit Yontemler ( Basit Karlilik Yontemi ve Geri Odeme Suresi), B. Indirgenmis Nakit Akimi Yontemleri ( Net Bugunku Deger Yontemi, Fayda/Masraf Orani, Ic Karlilik Orani)

Net Bugunku Deger Yontemi:

Avantajlari:

– Projenin tam hayat suresini baz alir

– Gelecekteki akit akimlarini bugunku degere indirgeyerek zaman tercihlerini dikkate alir

– Iskonto oranini kullanarak ilgili sermayenin muhtelif alternatif kullanma oranlarindaki firsat maliyetlerini de dikkate alir

– Bazi yillarda nakit akimlari kotu de olsa, yine de cozum sunar.

Dezavantajlari:

– Projelerin tercih siralamasi yapilirken hatali sonuclar dogurmaktadir cunku proje karliliklari yerine yapilan yatirim harcamalari ve saglanan net nakit akimlari dikkate alinir.

 – Iskonto oraninin dogru tespit edimesi cok zordur.

– Sermaye maliyetinin proje omru boyunca sabit kaldigi varsayimi yapilmaktadir.

Fayda/Masraf Orani:

Fayda/Masraf orani belirli bir iskonto orania gore, yatirim projesinin ekonomik omru boyunca saglayacagi yararlarin bugungu degerlerinin toplaminin, yapilan harcamalarin bugunku degerleri toplamina oranidir. Alternatif projeler arasinda F/M orani en buyuk olan tercih edilir. Bu hesaplamada proje buyuklugunun dikkate alinmamasi bir dezavantajdir.

Ic Karlilik Orani:

Ic Karlilik Orani, bir projenin net bugunku degerini sifir yapan iskonto oranidir. Diger bir deyisle, projenin nakit girislerini nakit cikislarina esitleyen verim oranidir. Bulunan verim orani ile sermaye maliyeti mukayese edilerek projenin kabulune ya da reddine karar verilir. Ic karlilik orani deneme yanilma yontemiyle bulunur.

Avantajlari:

– Paranin zaman degerini dikkate alarak karsilastirma yapmaya olanak saglar

– Projenin ekonomik omrunu dikkate alir

– Yatirilan sermyenin karliligini yansitir

Dezavantajlari:

– Proje isletme suresinde negatif (-) net nakit akim mevcutsa ic karlilik orani guvenilir sekilde uygulanmaz

– Bu yontem ayni anda uygulanmayan birden fazla projenin mukayesesi yapildiginda yanlis sonuclar verebilir.

Yatirim analizleri bu nedenle hicbir zaman dogru yatirim kararini yansitirlar diyemeyiz.Yatirim oncesi yapilmasi gereken projeksiyonlar icin her biri birer aractir. Proje tipine, yatirim kosullarina, yatirimci ‘mentalitesine’, degisen ekonomik kosullara gore yatirim planlarinda dinamik farkliliklar olacaktir.